Traumaseksuologie

Traumaseksuologie onderzoekt de verbinding tussen een schokkende ervaring én seksualiteit. Deze verbinding wordt gelegd bij seksueel misbruik van een kind / jongere. De schade die hierbij wordt opgelopen, heeft ernstige (na) effecten op de innerlijke structuur. De effecten hiervan beïnvloeden de persoonlijke / seksuele ontwikkeling welke  waarneembaar zijn in de volwassenheid. Traumaseksuologie beschrijft zowel effecten van de schokkende gebeurtenis alsmede de seksuele- en lichamelijke schade die optreedt in de staat van shock. Het onderzoek naar, en kennis over, deze verbindingen tussen deze twee en de mogelijkheden tot het losmaken van deze verbindingen zijn het hoofddoel van de traumaseksuologie.  Daarnaast onderzoekt Traumaseksologie de mogelijkheden om van de schade door seksueel misbruik volledig te herstellen. Het betreft seksueel misbruik, seksueel geweld in alle vormen die denkbaar en onvoorstelbaar zijn.

Verkrachting op latere leeftijd heeft dezelfde effecten. Hier handelt het om door afgedwongen seks, een verschil in de machtsverhouding te vereffenen, te creëren of te bestendigen. 

Traumaseksuologie bestaat uit het onderzoeken, bestuderen van schokkende (traumatische) seksuele ervaringen. De taak is het vaststellen van en beschrijven van de schade en het vaststellen en beschrijven van de gevolgen van de schade voor het leven na deze seksuele ervaring(en)

Een seksueel aantrekkelijk trauma

In Traumaseksuologie wordt de waarheid en de diepgang onderzocht van de sterke relatie die ontstaat tussen een schokkende ervaring en seksualiteit. Het is deze complexe twist tussen lust, pijn en seksuele opwinding en de schokkende ervaring die in de innerlijke structuur van slachtoffers schier onoplosbare tegenstellingen aanbrengt.

Traumaseksualiteit is een tijdelijke seksuele identiteit met drie belangrijke kenmerken.

  1. Tweestrijd in de seksuele behoefte
  2. Actief slachtofferschap
  3. Chronische vragen rondom seksuele- en/of sekse-identiteit.

Deze tijdelijke identiteit kan een leven lang duren. De oorsprong voor Traumaseksualiteit wordt gelegd in seksueel misbruik: een voor een kind schok-kende seksuele ervaring. De afhankelijkheid, het machtsverschil, het leeftijdsverschil, het verschil in sociale status, het verschil in seksuele ontwikkeling en lichamelijke overmacht, maken dat de seksuele overval voor het slachtoffer eindigt in de schadelijke paradox van lustvolle onmacht en angst.

Traumaseksueel zijn betekent dubbelheid in seksualiteit en identiteit.

Dat kan zich manifesteren in seks aantrekkelijk en tegelijkertijd afstotelijk vinden. Ook in twee seksuele voorkeuren hebben, die los van elkaar kunnen bestaan of zich mengen tot iets dat moeilijk te definiëren valt. 

De dubbelheid is ook te herkennen in innerlijke tegenstrijdigheid: de eigen seksuele behoefte(n) wordt(en) afgewezen, maar er is met geen mogelijkheid onderuit te komen. De dubbelheid is ook onmacht: het verlangen gaat uit naar iets onmogelijks en/of onbereikbaars, in relaties, naar een bepaald type mens of in een onoverbrugbaar leeftijdsverschil. In de lustbeleving waarnaar wordt ge-streefd, is onmacht, kwaadheid, walging een verborgen, onbewust onderdeel. Dat toont zich in gevoelens die opkomen na de opgezochte en gedane seks. Er is geen beheer over de eigen seksuele behoefte en er is niet goed vast te stellen welke de eigen seksuele richting is. Het betreft niet alleen de chronische twijfels over de eigen seksuele geaardheid maar ook over de eigen sekse: in het zichzelf mannelijk of vrouwelijk tonen of voelen.

Door seksueel misbruik:

  1. is je lichaam niet meer alleen van jezelf

  2. raak je van binnen verdeeld in zes afzonderlijke delen

  3. word je traumaseksueel  gemaakt

  4. loop je een psychische dwarslaesie op

  5. wordt de dader je bezetter en bepaalt diegene je leven als ik/dader

  6. word je identiteitszoeker

  7. word je grenzenzoeker

  8. word je zelfzoeker

  9. draag je iets in je mee waar je geen woorden voor kan vinden

  10. kan je niet omgaan met macht die anderen over je hebben

  11. heb je een chronisch tekort aan bestaansrecht

  12. raak je zo open dat je de behoefte van iemand anders helemaal kan aanvoelen

  13. is je echte, waarachtige nee in de handen van een ander

  14. ga je op alle manieren aandacht vragen voor de bevroren ervaring in jezelf zonder dat je dat zelf beseft

  15. is jezelf veilig en beschermd te voelen is een issue

Psychische Dwarslaesie

De schadelijke effecten van seksueel misbruik zie je terug in de psychische dwarslaesie. Je leeft als slachtoffer met een scheur door je lijf en een blokkade bij de keel. De verlamming, de verstomming en de innerlijke verdeeldheid uit het misbruik zijn terug te zien in een leven met te veel angst en te veel onmacht. De verinnerlijkte macht van de dader zorgt voor aanpassend gedrag waarbij de misbruikstand steeds opnieuw dreigt, doordat de zelfbescherming is vertwijfeld en de agressiehantering hapert. Het gevoelsleven is deels bevroren waardoor het eigen ja / nee en de eigen behoeften niet duidelijk worden voor het zelf en voor anderen. Het geheim heeft een blokkade bij de keel veroorzaakt. Het lichaam is alert en toont zich in onverklaarbare reacties en kwalen. De lichaamsgrens is te open en daardoor is het lichaam kwetsbaar.

Actief slachtofferschap

De verloren seconde met het ingepakte seksuele trauma wil tot leven komen. Het toont zich in actief slachtofferschap. Dit is de herhalingsdrang van het trauma en de pijnlijke strijd die daarbij hoort. Hierin zit het bezielde gedrag met het verlangen naar heling en de activiteit om jezelf weer terug te vinden. Vele mogelijkheden worden benut en verschillende rollen die in het misbruik ontstonden worden ingenomen. De rollen van slachtoffer, dader en getuige kunnen actief worden ingenomen om dit te bereiken. Ze komen wel tot leven maar herhalen zichzelf eindeloos. Je wordt dader in en van je eigen slachtofferschap. De bron is het verdeelde lichaamsgeheugen, het gevecht tussen twee oersystemen: het seksuele geheugen en het emotionele geheugen.

Autopsychodrama

Na seksueel misbruik ontstaan zelfstandig regerende gedragspatronen. Zo'n gedragspatroon noemen we een autonoom psychodrama of een autopsychodrama. Autopsychodrama's zijn waarneembaar in de ensceneringen van tal van thema's en zij worden niet gecontroleerd door het bewustzijn. De scènes spelen zich af zonder dat er weet over is en zonder dat de bedoeling duidelijk is. Kenmerkend zijn het ontbreken van de eigen wil en de onmacht om het eigen gedrag te controleren. Autopsychodrama's bepalen het leven totdat het eigen gedrag door de vele herhalingen herkend wordt en pas dan echt als hinderlijk wordt ervaren. Een autopsychodrama is een beweging in het leven dat bezield wordt door de pijn van een onverwerkt trauma. De levensbewegingen in deze context houden verband met de onopgeloste elementen uit de verloren seconde. Dat zijn de onverwerkte overval op je lichaam (de shock), de seksuele imprint, het verloren kind-zijn, het hulpeloos en eenzaam zijn en het allesomvattende geheim. Elk item brengt een eigen scène voort.

De wereld kan het seksueel misbruik niet aan: Het Collectieve Nee

Het volle besef van de ernst van de schade en de gevolgen van seksueel misbruik lijken nauwelijks door te dringen bij onszelf en onze omgeving. Er is een collectieve ontkenning gaande van de verborgen wereld. Daarom is het zo moeilijk om erover te praten. Om erover te beginnen.
De tegenkrachten zitten eerst in onszelf. Moed en kracht zijn nodig om het onzichtbare zichtbaar te maken en het ongezegde te zeggen. Je moet als slachtoffer ook nog een paradox oplossen. Er is mannelijke kracht nodig om de daden openbaar te maken terwijl de mannelijke kracht juist door het misbruik is gehalveerd. Bovendien zit de onbekende wereld vol met taboes. Homoseksualiteit, pedoseksualiteit, onzuivere machtsverhoudingen, kindermishandeling.

Naast het persoonlijke collectieve nee dat we in ons meedragen is het nee goed waar te nemen in onze omgeving, de hulpverlening, bij politie en justitie, in de wetenschap.

Onbewust geheugen

Door onverwerkt misbruik leef je nog steeds in stilstaande tijd van het misbruik.

Doordat de tijd is bevroren is de ervaring nog geen herinnering geworden. Dat wil zeggen dat de scène van het misbruik leidend is in je leven zonder dat je dat weet, besef van hebt. Je kunt niet her-inneren zolang delen van de ervaring in je geheugen kunnen terugkomen. Dat gebeurt doordat je de herhalingen van je eigen gedragingen keer op keer terug ziet komen. Het leven geeft je de ervaring en daardoor delen van de herinnering terug.

Getuigezucht

De behoefte aan een getuige (die ontstaat in het eerste moment van seksueel misbruik door het gevoel van hulpeloosheid) kan zich later in het leven manifesteren als nooit genoeg hebben aan aandacht van anderen.

De aandacht die gevraagd wordt is soms lastig voor anderen omdat het in allerlei variaties voor kan komen en oeverloos kan zijn. De extreme vorm is dat mensen zichzelf chronisch op een toneel zetten om gezien te worden.

Misbruikstand

Seksueel misbruik dat niet verwerkt is, zorgt ervoor dat je steeds opnieuw in de misbruikstand terecht kan komen. Kenmerkend aan deze stand is, dat de energie uit het lichaam naar het hoofd trekt en de wil van iemand anders voorrang krijgt op je eigen wil. 




Auteur: Peter John Schouten Expertisecentrum voor traumaseksuologie  www.excetra.nl